સુપ્રીમ કોર્ટે રાજસ્થાન સરકારના બે સંતાનના નિયમને મંજૂરી આપી દીધી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જો બેથી વધુ બાળકો હોય તો સરકારી નોકરી આપવાનો ઇનકાર કરવો એ બિન-ભેદભાવપૂર્ણ છે. કોર્ટે કહ્યું કે આ જોગવાઈ પાછળનો હેતુ પરિવાર નિયોજનને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે પંચાયતની ચૂંટણી લડવા માટે આ પ્રકારના નિયમને લીલી ઝંડી આપી હતી.

સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે આ નિયમ નીતિના દાયરામાં આવે છે, તેમાં દખલ કરવાની જરૂર નથી. જસ્ટિસ સૂર્યકાંત, જસ્ટિસ દીપાંકર દત્તા અને જસ્ટિસ કેવી વિશ્વનાથનની બેન્ચે 20 ફેબ્રુઆરી 2024ના રોજ આ નિર્ણય આપ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટની બેન્ચે 12 ઓક્ટોબર, 2022ના રોજ રાજસ્થાન હાઈકોર્ટના નિર્ણયને યથાવત રાખતા પૂર્વ સૈનિક રામજી લાલ જાટની અરજીને ફગાવી દીધી હતી. 31 જાન્યુઆરી, 2017 ના રોજ સંરક્ષણ સેવાઓમાંથી નિવૃત્ત થયા પછી રામજી લાલ જાટે 25 મે, 2018 ના રોજ રાજસ્થાન પોલીસમાં પોલીસ કોન્સ્ટેબલની પોસ્ટ માટે અરજી કરી હતી.

રાજસ્થાન પોલીસ સબઓર્ડિનેટ સર્વિસ રૂલ્સ, 1989 ના નિયમ 24(4) હેઠળ તેમની ઉમેદવારી નકારી કાઢવામાં આવી હતી કારણ કે તેમને 01 જૂન 2002 પછી બે કરતાં વધુ બાળકો હતા અને તેથી તે સરકારી નોકરી માટે અયોગ્ય હતા. આ નિયમો જણાવે છે કે 01 જૂન 2002ના રોજ અથવા તે પછી બે કરતાં વધુ બાળકો ધરાવતા કોઈપણ ઉમેદવાર સેવામાં નિમણૂક માટે પાત્ર રહેશે નહીં. કોર્ટે કહ્યું કે તે નિર્વિવાદ છે કે અરજદારે રાજસ્થાન પોલીસમાં કોન્સ્ટેબલના પદ પર ભરતી માટે અરજી કરી હતી અને આવી ભરતી રાજસ્થાન પોલીસ સબઓર્ડિનેટ સર્વિસીસ રૂલ્સ, 1989 દ્વારા સંચાલિત છે.

બેન્ચે કહ્યું કે પંચાયત ચૂંટણી લડવા માટે યોગ્યતાની શરત તરીકે સમાન જોગવાઈ રજૂ કરવામાં આવી હતી, જેને સુપ્રીમ કોર્ટે માન્ય રાખી હતી. ત્યારે કોર્ટે ઠરાવ્યું હતું કે વર્ગીકરણ, જે ઉમેદવારોને બે કરતાં વધુ જીવિત બાળકો હોય તો ગેરલાયક ઠેરવે છે, તે બિન-ભેદભાવપૂર્ણ અને બંધારણના દાયરાની બહાર છે. કારણ કે જોગવાઈ પાછળનો ઉદ્દેશ્ય કુટુંબ નિયોજનને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.